Act 16 | GDR | STEP | Ɨ Pol ket yikonj Derbe taun wa ɨ ket de Listra taun wa. Ɨ yɨpa bꞌauyaena rɨga ademb de yɨbnonj nyɨ da Timote. Ti mog re Ju kongga na dɨde kea Yesund gar ke utkunda ke yokatonj. Ajɨ daka ti bꞌu re Grik rɨga na.

Acts 16

Timote Bꞌatowonj Pol ake Sila kɨma

1 Ɨ Pol ket yikonj Derbe taun wa ɨ ket de Listra taun wa. Ɨ yɨpa bꞌauyaena rɨga ademb de yɨbnonj nyɨ da Timote. Ti mog re Ju kongga na dɨde kea Yesund gar ke utkunda ke yokatonj. Ajɨ daka ti bꞌu re Grik rɨga na. 2 Ɨ gar ke utkunda nany dɨde yɨngganwar yepiya re wekenonj Listra taunɨnd dɨde Ikoniyon taunɨnd, kea Timotend yɨmjateno da, “Ton re bꞌogɨl rɨga e.” 3 Ɨ Pol singi na awonj Timotend iyoyɨm ton kɨma. Ajɨ komkesa Ju rɨga yepiya re wekenonj onggɨt eriyand, ton wumɨr na wekenonj da Timotemna bꞌu re Grik rɨga na dɨde Timote maka God ma obagendi tɨrɨr omni mal wugɨm ɨpka mɨle yokatonj. Sɨ Pol kea onggɨtyam mɨle yomnɨkonj ti pɨlɨnd, nokɨp ton wumɨr na da Ju rɨga singi kesa im aenanj onggɨtyam mɨle omnɨki kesa rɨga kɨma wɨmenam. ^{▼▼16:3Ra Ju rɨga God ma obagendi tɨrɨr omni mal wugɨm ɨpka mɨle okati kesa rɨga kɨma wɨko omnɨk, Ju rɨgap bꞌogla soro omnɨki ti pɨlɨnd dɨde kwa wɨko omnɨkam bebɨg oramisi.} 4 Ɨ re Pol dɨde ton kɨma rɨga, Sila ake Timote wuwenonj nɨnda taun nata, ton sosi yɨpayɨpa wa ogona eyento yɨmta undokam onggɨtyam tɨrɨr omni yɨtkak rɨna re Yerusalemɨnd ɨtmɨkitijog rɨgap dɨde elda rɨgap emjatento God ma obagɨki kesa rɨga wanɨm omnɨkam. Sɨ kea ket komkesa sosip onggɨtyam yɨtkak yɨmta undoka eyento. 5 Sɨ onggɨt penaemb komkesa sosi towaina gar ke utkunda re danda kɨma na owɨnkɨto, dɨde ket ita bibɨrɨnd kea jogjog rɨga bꞌusmurena wuwenonj sosi wa bꞌinkitam.

Pol Makedoniya Rɨga Liyalliyal Yɨr Yongonj

6 Ɨ Yɨnayɨna Wɨngawɨngat Pol dɨde ton kɨma rɨga agokeneninonj God ma bꞌogɨl yɨrkokar bage yɨt pɨtapɨta omnenam Asiya eriya wɨngɨrɨnd. Sɨ onggɨt penaemb ton ket wuwenonj Prigiya eriya dɨde Galatiya eriya nata. 7 Ɨ re ton opekto Misiya gou ngɨrpu wa, ton pop bꞌatonkento menonɨm de Bitiniya eriya wa. Ajɨ Yesumna Wɨngawɨngat maka ten enjɨkisinonj menonɨm de onggɨt eriya wa. 8 Sɨ onggɨt penaemb ton Misiya eriya yɨgoukito, ɨ ket Trowa taun wa wuwonj. 9 Ɨ re Pol Trowa wa yɨbnonj, yɨpa sɨwɨnyɨnd ton liyalliyal yɨr yongonj yɨpa Makedoniya rɨga onyitand. Ɨ ton ket Polɨnd yerkitonj da, “Man metket Makedoniya wa dɨde sɨn yɨm notkainyɨt!” 10 Ɨ tina liyalliyal gasa yɨr ongi kak ke ket, sɨn ^{▼▼16:10“sɨn”: Ɨrɨka rɨga Luk todaka omanda yɨbnonj ton kɨma.} yɨmjatonda da Godɨt sɨn ara nemokiny Tina bꞌogɨl yɨrkokar bage yɨt pɨtapɨta omnenam Makedoniya rɨga wa pɨlwa. Sɨ onggɨt penaemb sɨn odenja ket nya oraka eyentondam iwatam de Makedoniya eriya wa.

Lidiya Yesund Gar ke Yokatonj Pilipo Taunɨnd

11 Sɨ sɨn ket Trowa taun ke gɨga yokatonda, dɨde ket dɨmdɨm na wuwond Samotrake ailan wa. Ɨ ɨspari ke ket kwa gɨga nya wuwond Neapoli taun wa. 12 Ɨ re sɨn opektondam Neapoli wa, sɨ sɨn ɨngkenaemb ket gɨl nya menon yokatonda Pilipo taun wa. Pilipo re mopjog taun na yɨbnonj Makedoniya eriya wɨngɨrɨnd. Ɨ Roma gabmanit onggɨtyam taun yoramitonj, sɨ ɨtemb taun re Roma gabmanimna yɨr ɨpka wɨra nat yɨbnonj. Ɨ sɨn omandemb onggɨt taunɨnd nɨnda bibɨr kɨma wekenond. 13 Ɨ re Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨr awonj, sɨn ɨja na nony aukɨtondam da ama rɨka ɨta Ju rɨga waina yɨr opmita pɨpmet detata kɨlɨm yurund. Sɨ sɨn ket taun kara mora ke opektondam de taun bau wa, ɨ wuwond kɨlɨm yuru nata towaina pɨpmet orakam, ngɨrpu sɨn ket kongga bobo adarkɨtondam. Ɨ sɨn ket omittondam, dɨde ket God ma bꞌogɨl yɨrkokar bage yɨt towa usenena eyenawonda onggɨt kongga wa pɨlwa yepiya re demb de yɨpand tuwonj. 14 Ɨ yɨpa Tiyatira taun ke kongga nyɨ da Lidiya yet re otomanti kuskus kobɨrgɨm bꞌasoga kongga na dɨde Godɨnd ewangaya God ma obagendi kesa kongga na, kea wɨbnonj dɨkɨnd onggɨt kongga bobo wɨngɨrɨnd. Ɨ re ton Polɨmna opureni yɨtkak utkundenonj, Yonggyam kea gar ti wɨpangendawonj bꞌobogɨl gar ke okatam onggɨtyam tina opureni yɨtkak. 15 Onggɨt kak ke ket, ton dɨde komkesa rɨga yepiya re wekenonj tina metɨnd baptiso yokateno. Seg ket ton nɨngaukinonj odede yɨt kɨma da, “Rada wɨn kea ken nɨmjasya da kon re Yonggyamɨnd gar ke utkunda ke okati kongga en, wɨn kor met wa bꞌɨgarina dɨde wɨmena tuwenyɨt!” Ɨ dɨde ton kwa danda kɨma ɨl nongkinonj wɨmenam tina met wa.

Pol ake Sila Sɨbɨbmet wa Aramito

16 Ɨ yɨpa wɨnɨnd re sɨn wuwond yɨr opmita pɨpmet wa, sɨn kea yɨpa negɨr wɨngawɨnga ke okati wɨko ngɨmngai wowaskitonda. Sɨ ɨtomb wɨko ngɨmngai re negɨr wɨngawɨnga ma danda kena opurena eyenawainonj rɨga wa warɨm aukam wɨgawɨga gasa gatab. Sɨ jogjog rɨga wulkɨp kɨma wuwenonj ti pɨlwa towaina wɨgawɨga gasa wumɨr okatam. Sɨ ɨngkenaemb ti yonggyamwarɨp ukoi wulkɨp imda eyenento. 17 Ɨ onggɨt ngɨmngayɨt ket Pol dɨde sɨn yɨmta nundokinonj, dɨde bꞌokta ara kɨma windenonj da, “Opimemb rɨga re pumbjog Godɨmna wɨko rɨga im. Ton yɨrkokar okatam nya e pɨtapɨta omnena yiyenyi wa pɨlwa.” 18 Ɨ ton jogjog bibɨr kɨma odede mɨle amnɨkeneninonj. Sɨ Pol ma sobijog na gar bebɨg awonj. Sɨ re ton yɨmta nundokinonj onggɨtyam mɨle omnɨka kɨma, Pol ket ti pɨlwa engendonj, dɨde ket negɨr wɨngawɨngand yomnonj da, “Kon mingaen Yesu Kerisomna nyɨ kɨma. Man opende ti pɨlke!” Seg odenja ket ɨtemb negɨr wɨngawɨnga opendonj ti pɨlke. 19 Ɨ onggɨt ngɨmngayɨmna yonggyamwarɨp kea tin yɨr wongo da yu tina wɨko ke wulkɨp omnɨkam nya re kemb bꞌɨdok. Sɨ ton ket Pol ake Sila yɨmɨnd akato, ɨ ket ɨgnaɨgna eyo onggɨt taun ɨnyɨnyɨnd bꞌɨsagɨkapu pɨpmet wa rɨkɨnd re taun yɨr ɨpka rɨga wekenonj. 20 Ɨ ket ton ten eyo onggɨt taun yɨr ɨpka rɨga wa pɨlwa de bꞌɨsagɨkapu pɨpmet wa, dɨde endento da, “Osiemb rɨga re Ju rɨga i, ɨ tonsi ukoi bebɨg aramiteninya meraina taunɨnd. 21 Men re Roma rɨga im. Ajɨ ton ɨnsim mɨle pɨtapɨta amneninya rɨnsim re men Roma rɨgap ma rɨrɨr im okatam dɨde omnɨkam.” 22 Ɨ re rɨgap yepiya re wekenonj onggɨt bꞌɨsagɨkapu pɨpmetɨnd utkundo towaina yɨt, ton yɨpand gɨlgɨl danda kɨma yɨt apurento towa pɨlɨnd negɨr ma bꞌɨsagɨka omnɨkam. Sɨ onggɨt penaemb ket taun yɨr ɨpka rɨgap ten kobɨrgɨm atogɨko, dɨde rɨga engauto ten ɨraskam. 23 Ɨ re ton jogjogpyam kopa kɨma Pol ake Sila ɨraska seg amno, ton ket sɨbɨbmet wa ten aramito. Dɨde sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgand yingawo ten bꞌobogɨl yɨr ɨpkam. 24 Ɨ onggɨt sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat onggɨt towaina bꞌingawa yɨt rɨrɨrɨnd ten akatonj, dɨde ket eyonj yɨpa sɨbɨbmet wɨngɨrjog kok wa. Dɨde ton ket towaina pɨs danda kɨma ayɨnkak ke ejobɨkinonj wulɨm pɨlɨnd.

25 Ɨ yama re ket sɨdɨr yokatonj, Pol ake Sila yɨr opmitenonda, dɨde Godɨnd ewangaya ger atanginonda. Ɨ komkesa sɨbɨbmet rɨgap kea ten utkundeno. 26 Ɨ odedend ket ukoi jijɨg ikonj, dɨde ket kea komkesa sɨbɨbmet pɨpmet ukoi kana yɨjgɨndenonj, ɨ odenja ket komkesa sɨbɨbmet mora ɨpangkɨto, ɨ dɨde ket komkesa ɨjobɨki ayɨnkak re kea gorogoro aukɨto. 27 Ɨ re onggɨt sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat utnyitonj yutunga ke, ton kea yɨr anginonj komkesa sɨbɨbmet mora ɨpangki. Sɨ onggɨt penaemb ton ket yɨpa geja giri yɨtrɨngatonj, ɨ ton singi awonj tilenggyam bꞌɨpopɨm uj tama na, mop nokɨp ton ɨja na nony awonj da, “Kea komkesa sɨbɨbmet rɨga bꞌɨkenanj.” ^{▼▼16:27Roma gabmani gog ɨja naemb jɨ da ra sɨbɨbmet rɨga bꞌɨtkeny, sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat bꞌogla onggɨtyam bꞌɨkeni rɨgamna negɨr ma bꞌɨsagɨka okas. Sɨ onggɨt penaemb ton moga awonj.} 28 Ɨ re ton momta tilenggyam bꞌɨpopɨm awonj, Pol ukoi ara kɨma tin yomnonj da, “Goro negɨrjog mɨle omnɨkɨm mor jɨwɨnd. Sɨn opima dɨkɨnd komkesa wekenyɨn.” 29 Ɨ pɨpmet re sɨbɨb na, sɨ onggɨt penaemb sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat ngaya iyoyɨm arara aenonj. Ɨ re ket ngaya itiyawo, ton ket sɨbɨbmet wɨngɨr wa bꞌɨgaronj, dɨde ket kaktɨtɨ kɨma sap otendonj Pol ake Sila towa wɨpɨnd. 30 Ɨ ton ket ten apendonj sɨbɨbmet bau wa, ɨ arkitonj da, “Wɨn ukoyam! Nangga bꞌogɨl e kon omnɨken yɨrkokar okatam?” 31 Ɨ todaka mɨra yomnonda da, “Yonggyam Yesund gar ke utkunda ke yokate! Ra man tin gar ke utkunda ke okasɨt, God ɨta yɨrkokar takainy man dɨde moina rɨgawar yepim re wekeny moina metɨnd.” 32 Ɨ ton ket Yonggyamɨmna bꞌogɨl yɨrkokar bage yɨt usenenainonda yɨpand ti pɨlwa dɨde komkesa rɨga yepiya re wekenonj tina metɨnd. 33 Ɨ onggɨt sɨwɨnyɨnd re ton towaina yɨt utkundena seg aukɨto, ton ket ten eyonj wai ɨsekam. Seg ket odenja ton dɨde komkesa tina rɨgawar kea baptiso yokateno. 34 Ɨ re ton ten eyonj tina met wa, ton ket diyam awowɨm towa owou wɨp ke aramitawonj. Ɨ ton dɨde komkesa ti rɨgawar yepiya re wekenonj tina metɨnd, kea Godɨnd gar ke utkunda ke yokato, sɨ onggɨt penaemb ton ukoi sam aukɨto.

35 Ɨ ɨspari ke ket taun yɨr ɨpka rɨgap towa bage rɨga etmɨkurto sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgam pɨlwa, ɨ yomno da, “Osiemb rɨga nɨmog tapenjɨt!” 36 Ɨ sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat onggɨtyam towaina bage yɨt wumɨr yomnonj Polɨnd da, “Taun yɨr ɨpka rɨgap yɨt nɨtmɨkitai da man dɨde Sila topenjya sɨbɨbmet ke. Sɨ wɨn otade iwasya sɨbɨbmet ke! Ɨ wɨn ket menon yokata ngɨmbla kɨma!” 37 Ajɨ Pol taun yɨr ɨpka rɨgaina bage rɨga amninonj towanɨm usekam da, “Ton maka sowa pɨlɨnd negɨr ma bꞌɨsagɨka yoramismi, ajɨ ton rɨga wa wɨpɨnd sɨn nipoumi, dɨde kwa ket sɨbɨbmet wa noramismi. Dɨde daka yu ton singi aukanj sɨn wɨgawɨga ewaikitam? Nayɨ, ma rɨrɨr e! Sɨn re Roma rɨga nyɨ kɨma i. Ajɨ bꞌogla ra ton towalenggyam tui dɨde ket sɨn wang niyi dor.” 38 Ɨ re onggɨt bageyam rɨgap taun yɨr ɨpka rɨga wa pɨlwa wuwonj, ton kea ten wumɨr amnento onggɨtyam Polɨmna opureni yɨtkak. Ɨ re ton utkundo, ton ma sobijog na moga aukɨto, nokɨp Pol ake Sila endenonda da, “Sɨn re Roma rɨga nyɨ kɨma i. Sɨ ton ma rɨrɨr na sɨn nenegɨr kana nɨraskɨmi dɨde sɨbɨbmet wa noramismi bꞌobogɨl ɨsagɨki kesa.” 39 Sɨ onggɨt penaemb taun yɨr ɨpka rɨgap tuwonj sɨbɨbmet wa, ɨ ton ket bꞌobogɨl kear yɨt amneno Pol ake Sila. Ɨ dɨde ket ton sɨbɨbmet ke ten wang eyo bau wa odede bꞌarkita kɨma da, “Wɨn ket ɨrarya onggɨtyam taun.” 40 Ɨ re ton opendonda sɨbɨbmet ke, ton ekonda Lidiyam met wa, ɨ ademb de gar ke utkunda nany dɨde yɨngganwar adarinonda, ɨ dɨde ket bꞌugowa yɨt amneninonda. Seg ket ton Pilipo taun ke yiwatonda.